بیکاری یکی از معضلاتی است که همه ساله نسبت به برخی از افراد ایجاد می گردد و جدای از فشارهای روانی، امرار معاش فرد و خانواده فرد بیکار را تحت الشعاع خود قرار می دهد. در این بین و به منظور حمایت از افراد بیکار، مقرراتی وضع شده تا فرد بیکار بتواند با توسل به آن بخش از هزینه های خود را برای مدت معین توسط مقرری بیمه بیکاری تأمین نماید و وظیفه اصلی این حمایت به عهده سازمان تامین اجتماعی گذاشته شده است.
با این وجود و با هدف پیشگیری از سوء استفاده احتمالی از امتیاز پیش بینی شده یاد شده، شرایطی برای دریافت بیمه بیکاری وجود دارد که به شرح زیر ارائه می گردد؛
اولین و مهمترین معیار برای دریافت بیمه بیکاری عبارتست از اینکه فرد بیکار از بیمه شدگان اجباری مشمول سازمان تأمین اجتماعی باشد. لذا در صورت بیمه نبودن حقی جهت دریافت بیمه بیکاری وجود ندارد.
نکته: بیمه نبودن مخصوص موردی است که فرد بیمه شده، اشتغال به کار نداشته یا در صورت اشتغال از افراد بیمه شده صاحبان حرف و مشاغل آزاد، مدیران اشخاص حقوقی و … باشد اما در صورتی که فرد به لحاظ ماهیت شغل خود جزء بیمه شدگان اجباری باشد، حتی با فرض اینکه برای ایشان لیست حق بیمه ارسال نشده باشد، با اثبات رابطه اشتغال خود می تواند از مزایای بیمه بیکاری استفاده نماید.
بیکاری باید اجباری باشد؛ دیگر معیار مهم در استحقاق دریافت بیمه بیکاری آن است که بیمه شده به صورت اختیاری کارگاه را ترک نکرده باشد. بدیهی است چنانچه بیکاری بیمه شده به دلیل ترک کارگاه باشد، مستحق دریافت بیمه بیکاری نخواهد بود.
نکته: در صورتی که پس از پرداخت مقرری بیمه بیکاری محرز شود که بیکاری بیمه شده ناشی از میل و اراده او بوده است کارگر موظف است وجوه دریافتی را به سازمان تأمین اجتماعی مسترد نماید.
سومین شرط استحقاق دریافت بیمه بیکاری عبارتست از اینکه بیمه شده حداقل (6 ماه) قبل از بیکار شدن سابقه پرداخت حق بیمه را داشته باشند. مگر در موارد استثناء که رعایت این شرط لازم و ضروری نیست از جمله تعطیلی کارخانه در اثر خرابی، تعمیر و ….
چهارم؛ بیمه شده مکلف است ظرف (30 روز) از تاریخ بیکار شدن مراتب را به اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی و دیگر واحدهای پیش بینی شده اطلاع رسانی کند.
نکته: مدت دریافت بیمه بیکاری از نظر بازنشستگی جزء سابقه پرداخت حق بیمه بیمه شده، از کار افتادگی و فوت محسوب می شود.
