در این مقاله سعی داریم به توضیح فرق اعسار و ورشکستگی با توجه به قوانین اعسار و تجارت بپردازیم:
اشخاص ممکن است به دلائل متعدد از پرداخت بدهی خود عاجز بمانند. در این حالت، این احتمال دور از ذهن نیست که شخص طلبکار، با دست آویز قراردادن این ناتوانی، اقدام به طرح دعوا و صدور اجرائیه و نهایتا زندانی نمودن شخص بدهکار نماید.
راهکار برای جلوگیری از زندانی شدن
در فرضی که شخص بلحاظ عدم پرداخت بدهی، از سوی دادگاه، محکوم به پرداخت وجه گردیده است و با وجود صدور اجرائیه از پرداخت بدهی کماکان عاجز است برای جلوگیری از محبوس شدن می تواند اقدام به تقدیم دادخواست اعسار یا دادخواست ورشکستگی نماید.
تفاوت دادخواست اعسار و ورشکستگی
اشخاصی که از پرداخت بدهی خود عاجز مانده اند، در یک دسته بندی کلی، یا تاجر هستند یا غیر تاجر؛
چنانچه شخص تاجر بوده و از پرداخت دیون خود عاجز مانده باشد در این حالت برای جلوگیری از محبوس شدن باید دادخواست ورشکستگی تقدیم دادگاه نماید؛ بنابراین، دادخواست ورشکستگی، مختص تجار می باشد.
تاجر می تواند شخص حقیقی باشد یا شخص حقوقی. مطابق قانون، اگر شخص تاجر باشد (اعم از اینکه این تاجر شخص حقیقی باشد یا حقوقی) و از پرداخت دیون خود ناتوان باشد الزاما باید دادخواست ورشکستگی دهد.
در فرضی که شخص ناتوان از پرداخت بدهی، شخصی غیر تاجر باشد، برای جلوگیری از محبوس شدن باید دادخواست اعسار دهد. بنابراین، شخص غیر تاجر نمی تواند دادخواست ورشکستگی دهد.
مزیت دادخواست اعسار
از جمله مزیت های دادخواست اعسار می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- جلوگیری از زندانی شدن شخص معسر؛
- معافیت از پرداخت هزینه دادرسی؛
- در فرض پذیرش اعسار در یک پرونده، می توان در سایر پرونده ها نیز بدان استناد نمود؛
امکان داشتن وکیل در پرونده اعسار
شاید تصور شود که شخص معسر نمی تواند در دادخواست اعسار دارای وکیل باشد چرا که بنا به فرض، شخصی که معسر است و توانایی پرداخت بدهی خود را ندارد به همان ترتیب توانایی پرداخت حق الوکاله وکیل را نیز نباید داشته باشد. بنابراین، اگر شخصی وکیل گرفت این بدان معناست که معسر نیست.
این تصور کاملا اشتباه است و اشخاص معسر قانونا حق داشتن وکیل در پرونده اعسار دارند و رویه قضایی نیز به حق به این موضوع صحه گذاشته و در بسیاری از دادخواست های اعسار که توسط وکیل معسر تقدیم شده، حکم به اعسار معسر داده اند.
مزیت دادخواست ورشکستگی
از جمله مزیت های دادخواست ورشکستگی برای تجار، می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- جلوگیری از محبوس شدن تاجر( مگر در ورشکستگی به تقلب و ورشکستگی به تقصیر)؛
- معافیت از پرداخت هزینه دادرسی؛
- معافیت از پرداخت خسارت تاخیر تادیه دین.
مرجع تقدیم دادخواست اعسار
مرجع صالح جهت تقدیم دادخواست اعسار، دادگاه بدوی می باشد اگرچه حکم قطعی محکومیت شخص توسط دادگاه تجدیدنظر صادر شده باشد.
اقسام دادخواست اعسار
معمولا دادخواست اعسار برای هزینه دادرسی و پرداخت محکوم به تقدیم دادگاه می گردد. در حالت اول، ضمن بیان خواسته های خود در دادخواست، به اعسار از پرداخت هزینه دادرسی نیز اشاره می گردد (بعنوان مثال در دعوی مطالبه وجه، خواسته خود را مطالبه وجه و اعسار از هزینه دادرسی اعلام می دارد) اما در حالت دوم (دادخواست اعسار از محکوم به) صرفا به اعسار از پرداخت محکوم به اشاره می گردد.
به عبارت دیگر، معسر در دادخواست خود به اعسار از پرداخت محکوم به دادنامه ای اشاره می کند که بموجب آن محکوم به پرداخت وجه شده است.
خواسته در دادخواست تاجر مدیون
در فرضی که شخص ناتوان از پرداخت بدهی، تاجر باشد، می بایست در دادخواست ورشکستگی، بدون اشاره به دادنامه هایی که بموجب آن محکوم به پرداخت وجه گردیده است، صرفا خواسته خود را تقاضای صدور حکم ورشکستگی اعلام دارد.
بنابرین، اگر تاجری از شخصی طلبکار باشد و در عین حال از پرداخت هزینه دادرسی نیز ناتوان باشد نمی تواند خواسته دعوی خود را مطالبه وجه و صدور حکم ورشکستگی تعیین کند بلکه خواسته وی صرفا باید تقاضای صدور حکم ورشکستگی باشد.
کلام پایانی
با توجه به اینکه استفاده از اعسار و ورشکستگی بسیار تخصصی و موردی می باشد در صورت وجود سوال یا درخواست مشاوره در مورد دادخواست اعسار و دادخواست ورشکستگی می توانید با وکلای کارکشته سخن آرا در ارتباط باشید.
