پولشویی به معنی تبدیل سود حاصل از خلافکاری و فساد به دارایی های به ظاهر مشروع و قانونی است. در فرآیند پولشویی پول حاصل از اقدامات غیر قانونی تبدیل به پول یا ثروتی می شود که در ظاهر از راه های قانونی به دست آمده و وارد چرخه اقتصادی می شود و هویت فرد بدست آورنده پول نامشروع نیز مخفی می ماند.
پولشویی اثرات مخربی بر اقتصاد یک کشور می گذارد به نحوی که دولت و امور مربوط به آن را تحت تأثیر قرار داده و رفاه اجتماعی را خدشه دار می نماید.همچنین پولشویی یکی از جرائم اقتصادی به حساب می آید، آسیب به بخش خصوصی و عدم حصول نتیجه در سیاست های مربوط به خصوصی سازی، برهم زدن یکپارچگی مالی، عدم تأثیر سیاست های اقتصادی، کاهش درآمد و عدم ثبات در اقتصاد از جمله آسیب های وارده به یک کشور در اثر رواج پولشویی می باشد.
از آنجایی که پولشویی از جمله جرائم پیچیده محسوب شده که از حساسیت های ویژه ای برخوردار است لذا وکیل متخصص، مجرب و آگاه به قوانین و مقررات در این زمینه می تواند کمک شایانی را به شما نماید. بنیاد حقوقی سخن آرا با بهره مندی از بهترین وکلای پایه یک دادگستری، قضات اسبق دادگستری و اساتید برجسته دانشگاه آماده ارائه خدمات مشاوره حقوقی و قبول وکالت در دعاوی می باشد.
پولشویی به دو علت صورت می گیرد:
1) ناشناس و مخفی ماندن منبع اصلی پول
2) فرار از مالیات
پولشویی جزء جرائم فرعی است زیرا هدف آن پنهان کردن جرم اصلی است. جرم اصلی می تواند قاچاق مواد مخدر، رشوه، اختلاس و سایر طرق غیر قانونی باشد.
افراد معمولاً برای مبهم کردن جرم اولیه خود بطور مستقیم اقدام به پولشویی نکرده و از افرادی به عنوان واسطه استفاده می کنند که در جرم اصلی دخالتی ندارند یا حتی ممکن است از آن جرم اصلی بی خبر باشند.
پولشویی در سطح بین الملل:
با رواج پولشویی در سراسر دنیا، سازمانی متشکل از کشورهای توسعه یافته به نام FATF با هدف مبارزه با پولشویی در سطح بین المللی تأسیس شد و در سال 2000 این سازمان با انجام تحقیقات و بازدید از کشورهای انجام دهنده پولشویی، لیستی تحت عنوان لیست سیاه متشکل از 15 کشور ارائه نمود که این 15 کشور در سیستم قضایی خود برای مبارزه با پولشویی اقدامات لازم را انجام نداده اند و سیاست های ضعیفی را در مبارزه با این جرم بکار گرفته اند.
مراحل پولشویی:
پولشویی طی سه مرحله انجام می گیرد:
- جایگذاری یا تزریق: در این مرحله قالب پول دچار تحول شده بدین ترتیب که واحد پول تغییر کرده و یا گردش پول تغییر می یابد.
- لایه بندی یا لایه چینی: این مرحله جهت مخفی ماندن هویت بدست آورنده و از بین بردن امکان ردیابی پول نامشروع به وجود می آید.
- ادغام یا یکپارچه سازی: در این مرحله سعی بر آن است که منبع پول را قانونی و مشروع توصیف کنند و با استفاده از فعالیت هایی پول را قانونی جلوه دهند.
روش های پولشویی:
پولشویی از چند طریق انجام می پذیرد که در ذیل به طور مختصر شرح داده شده اند؛
الف)سهام بندی: موجودی نقد به دفاتر مالی کوچکتری تبدیل می گردد مخصوصاً حواله ها یا اوراق در وجه حامل.
ب) قاچاق پول نقد (مبادلات ارزی): انتقال فیزیکی پول نقد قاچاق به یک واحد دیگر و واریز آن به یک مؤسسه مالی.
ج) معاملات پولی متمرکز: منظور از معاملات پولی متمرکز، پولی است که یک مقام مرکزی آن را کنترل می نماید و یک معامله گر پول های آلوده خود را به حساب های خود واریز می کند و درآمد پولی ناشی از کسب و کار ضمنی با پول حاصله غیر قانونی تجمیع می شود و فرد با استفاده از کسب و کار ضمنی ادعا می کند همه پول ها قانونی و ناشی از آن کسب و کار است.
کارهای خدماتی مناسب ترین نوع کسب و کار برای این روش است. زیرا نرخ بالایی بین درآمد و هزینه های متغیر دارند و تشخیص درآمدها و هزینه های آنها دشوار است.
د) تجارت مبتنی بر پولشویی:
صدور فاکتورهایی که ارزش بیشتر یا کمتر از واقعیت دارند تا سیر تحول و تغییر پول را پنهان کنند. در این روش با استفاده از شرکت های پوسته ای، معتمدان و یا شرکت های بزرگ وسایل نقلیه هویت مالک واقعی پول نامشروع پنهان می گردد. لازم به ذکر است امروزه پولشویی با روش هایی چون استفاده از ارز های دیجیتال به ویژه بیت کوین که امکان ردیابی آنها به صورت شفاف وجود ندارد، صنعت بیمه عمر، معاملات ملکی و دفاتر تبدیل ارز نیز انجام می پذیرد.
قوانین مربوط به پولشویی:
قانونگذار طبق قانون مبارزه با پولشویی مصوب 02/11/1386 و اصلاحی مورخ 15/10/1397 به جرم پرداخته و آن را جرم انگاری نموده و شرایط تحقق جرم و مجازات آن را نیز شرح داده است.
مطابق ماده 9 این قانون، اصل مال و درآمد حاصل از آن مصادره خواهد شد و اگر هم مال وجود نداشته باشد مثل آن یا قیمت آن باید پرداخت شود.
اگر مجموع درآمدهای حاصل از پولشویی به اندازه یک میلیارد تومان باشد افراد به دو تا پنج سال حبس محکوم خواهند شد و اگر درآمد و اموال حاصل از پولشویی از یک میلیارد تومان بیشتر باشد به 5 تا10 سال حبس محکوم می شوند و باید به اندازه مال جزای نقدی هم بپردازند.
اگر مال به مال دیگر تبدیل شده باشد همان اموال از شخص مجرم ضبط می شود و اگر جرم اصلی جرم مستقلی باشد به مجازات آن جرم هم محکوم می شوند.
ارتکاب سازمان یافته این جرم باعث تشدید در مجازات به میزان درجه یک (یعنی حبس بیشتر از 25 سال تا 30 سال، جزای نقدی بیش از یک میلیارد ريال و مصادره اموال) خواهد شد.
اگر افراد حقوقی مرتکب این جرم شوند علاوه بر مجازات های تعیین شده برای پولشویی، به جزای نقدی معادل دو یا چهار برابر مبلغ پولشویی محکوم می شوند.
اگر اموال متعلق به شخص دیگری باشد و در دادگاه ثابت شود که بدون اطلاع مالک از آن استفاده شده، باید به مالک بازگردانده شود.
آیا جرم پولشویی قابل گذشت است؟
پولشویی از جمله جرائم غیر قابل گذشت محسوب می شود و با رضایت شاکی مختومه نمی گردد زیرا باعث اخلال در نظم و آسایش عموم جامعه می گردد و رسیدگی به این جرم بر عهده دادستان به عنوان نماینده عموم مردم (مدعی العموم) است.
مرجع صالح به رسیدگی به جرم پولشویی:
مطابق ماده 11 قانون مبارزه با پولشویی، شعبی در دادگاه های عمومی در تهران و در صورت نیاز در مراکز سایر استانها صالح به رسیدگی به جرم پولشویی می باشند.
همچنین مستند به تبصره قانون فوق الاشعار، چنانچه مرتکب جرم از مقامات موضوع مواد 307 و 308 قانون آئین دادرسی کیفری و مرتکب جرم منشأ، شخصی غیر از مقامات مذکور باشد، به جرم پولشویی حسب مورد در دادگاه های کیفری تهران یا مرکز استان رسیدگی می شود.
