امروزه در اکثر دعاوی خانواده، زوجه در سبب آن است که اجرت المثل ایامی که در خانه زوج (همسر) سکنی داشته و بابت اموری که در خانه زوج انجام میداده را مطالبه نماید.
موضوعی که این روزها اکثر خانم ها به دنبال آن هستند و متأسفانه به دلیل عدم آگاهی از شرایط و ضوابط چگونگی مطالبه و تعلق گرفتن این حق به آنان، به شکست در دادگاه منجر می گردد.
از این رو مؤسسه حقوقی سخن آرا با مشاوران و وکلاء تخصصی در دعاوی خانواده در کنار شما است تا به شما جهت مطالبه و احقاق حق یاری رساند.
اجرت المثل ایام زوجیت به چه معناست؟
با بررسی مواد قانون حمایت خانواده موضوع اجرت المثل را به تبصره ماده 336 قانون مدنی ارجاع داده که طبق آن تبصره (الحاقی 09/05/1381) – چنانچه زوجه کارهایی را که شرعاً به عهده وی نبوده و عرفاً برای آن کار اجرت المثل باشد، به دستور زوج و با عدم قصد تبرع انجام داده باشد و برای دادگاه نیز ثابت شود، دادگاه اجرت المثل کارهای انجام گرفته را محاسبه و به پرداخت آن حکم می نماید.
همانطور که از تبصره ماده 336 قانون مدنی پیداست زوجه در هر زمانی استحقاق دریافت اجرت المثل کارهایی را که خارج از وظایف شرعی اش بوده را دارد به شرط وجود شرایط ذیل:
1) کار خارج از وظایف شرعی بوده باشد.
2) به دستور زوج بوده باشد.
3) به قصد تبرع انجام نداده باشد.
4) عرف نیز برای آنها اجرت در نظر گرفته باشد.
بنابراین این حق یک نوع حق مالی برای زوجه (زن) محسوب شده که قانونگذار با الهام و تمسک به فقه از آن حمایت نموده و آن را وارد قانون کرده است.
ممکن است سؤال شود آیا اجرت المثل ایام زوجیت در ازدواج موقت نیز جاری است؟
در پاسخ به این سؤال با رجوع به قانون با سکوت قانونگذار مواجه می شویم اما در رویه شاهد آن هستیم بسیاری از وکلا با استدلال مبنی بر سکنی زوجه در منزل زوج و انجام امور با شرایط فوق الذکر شایسته میدانند حکم به اجرت المثل این ایام صادر شود.
در این راستا نیز متخصصان حوزه دعاوی خانواده مؤسسه حقوقی سخن آرا برای راهنمایی هر چه بیشتر شما آماده ارائه خدمات در زمینه دعاوی خانواده در کرج و تهران می باشند.
حال که با مفهوم اجرت المثل ایام زوجیت آشنا شدیم، با نگاهی دقیق تر به نکات تحقق این حق و چگونگی اقامه این دعوی خواهیم پرداخت.
نکته اول) شرط نشوز زن:
ناشزه به معنای عدم تمکین از زوج (همسر) می باشد. تمکین نیز به تمکین عام و خاص تبدیل می گردد.
تمکین خاص آن است که زن به وظایف زناشویی خود توجه کند.
تمکین عام نیز به معنی آن است که زن وظایف خود را نسبت به شوهر انجام دهد و از او در حدود قانون و عرف اطاعت نماید.
دقیقاً ناشزه در مقابل تمکین قرار گرفته است. آنچه که در رویه قابل مشاهده است حکم به تحقق اجرت المثل در ایام زوجیت زن ناشزه می گردد و مانعی برای این خواسته از جانب زوجه دیده نمی شود.
نکته دوم) از موانع دادخواست اجرت المثل ایام زوجیت زمانی است که زوج و زوجه به هنگام عقد نکاح اقدام به شرطی مبنی بر تعیین اجرت المثل کرده باشند؛
در این صورت قاضی محدود به همان شرط می شود که طرفین بر سر آن توافق نموده اند.
نکته سوم) مربوط به چگونگی تنظیم دادخواست، طرح دعوی و هزینه دادرسی و روند رسیدگی به پرونده می باشد؛
همانطور که در پایان این مقاله متخصر توضیحاتی در از باب پر نمودن فرم این دادخواست آمده، اگر مبلغ خواسته شما تا بیست میلیون تومان باشد، پرونده شما برای رسیدگی به شورای حل اختلاف ارجاع می شود و هزینه دادرسی آن 5/2 درصد مبلغ خواسته لحاظ می گردد و چنانچه مبلغ خواسته شما بیشتر از بیست میلیون تومان باشد، پرونده شما برای رسیدگی به دادگاه ارجاع می شود و هزینه دادرسی آن 5/3 درصد مبلغ خواسته شما خواهد بود. بعد از ارجاع پرونده به دادگاه، وقت رسیدگی تعیین و به طرفین ابلاغ می گردد و پس از طی مراحل رسیدگی رأی اولیه یا بدوی صادر می گردد.
نکته چهارم) اعتراض به نظریه کارشناسی و رأی دادگاه؛
قاضی رسیدگی کننده، جهت محاسبه میزان اجرت المثل، با صدور قرار کارشناسی، این امر را به کارشناس رسمی دادگستری ارجاع و پس از صدور نظریه کارشناسی و ابلاغ به طرفین پرونده، مهلتی جهت اعتراض به نظریه تعیین می گردد و در صورت قطعی شدن نظریه کارشناسی رأی دادگاه بر مبنای آن صادر می گردد.
رأی صادره در صورت غیابی بودن، ظرف 20 روز از تاریخ ابلاغ قابل واخواهی و سپس ظرف 20 روز قابل تجدیدنظرخواهی خواهد بود. چنانچه رأی غیابی نباشد، فقط اعتراض در مرحله تجدیدنظر صورت می پذیرد.
مرجع صالح به رسیدگی:
رسیدگی به دعوی مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت در صلاحیت دادگاه خانواده محل سکونت زوج یا زوجه میباشد.
نمونه دادخواست اجرت المثل ایام زوجیت:
خواهان: (مشخصات زوجه)
خوانده: (مشخصات زوج)
خواسته: الزام به پرداخت اجرت المثل امور و کارهای انجام شده در بازه زمانی زوجیت با جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری مقوم به ——–
دلایل و منضمات: 1- تصویر شناسنامه 2- تصویر عقدنامه 3- شهادت شهود یا استشهادیه 4- جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری
ریاست محترم دادگاه خانواده شهرستان ——
با سلام
اینجانب به تاریخ —— به موجب سند ازدواج شماره ——- تنظیمی در دفتر ازدواج شماره —– شهرستان ——-به عقد رسمی و دائم خوانده درآمده ام.
از بدو زندگی مشترک به خواسته خوانده کلیه امور منزل زندگی مشترک بر عهده اینجانب (زوجه) بوده و از باب انجام آنها تابحال وجهی دریافت نکرده ام.
لذا با تقدیم این دادخواست و با عنایت به مراتب فوق مستنداً به تبصره الحاقی ماده 336 قانون مدنی و شهادت شهود صدور حکم به محکومیت خوانده به پرداخت اجرت المثل کارهای انجام شده به مدت —- سال با جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری و نیز احتساب کلیه خسارات دادرسی مورد استدعا می باشد.
